Deze glanzend zijden sjaal is het resultaat van een samenwerking van Via India met een Nederlandse kunstenares en twee sociaal onderneemsters in India. Puur handwerk van van begin tot eind.

Natuurlijke tinten combineren

De zachte, natuurlijke tinten van de plantaardige verf geven de sjaal een ingetogen, chique uitstraling. De sjaal laat zich moeiteloos combineren met zowel een denim jasje en een fraaie jurk. De natuurlijke tinten van Indigo en Meekrap komen goed tot hun recht op blauw, ivoorwit, grijs, rood, roze en paars.

De charme van imperfectie

Alles aan deze sjaal is handwerk. Onregelmatige kleurovergangen of kleine spettertjes zijn onontkoombaar. Ze zijn van heel dichtbij zichtbaar en vormen op het geheel juist de charme van de sjaal.

Handgeweven biologische zijde

De zijde van de sjaal komt van een bijzondere zijdekwekerij in Bihar, Oost-India. Het landgoed waarop de kwekerij staat, is al generaties lang eigendom van de familie van Madhulika. Toen haar ouders het land wilde verkopen, bedacht Madhulika een betere bestemming voor de grond: een zijdekwekerij die gerund zou moeten worden door de vrouwen van het dorp. Zo geschiedde, maar het was wel een grote uitdaging. In de patriarchale en sterk traditionele gemeenschap was het niet gebruikelijk dat vrouwen buitenshuis een eigen inkomen verdienen. Maar Madhulika zette door en inmiddels werken er 60 vrouwen op de kwekerij waar dier-en milieuvriendelijk gewerkt wordt, zonder bestrijdingsmiddelen. Je leest er meer over in het blog.

Handmatig printen met plantaardige verf

Al zo'n 20 jaar werkt Meeta met een gemeenschap van blockprinters. In een dorp, vlakbij Jaipur, de hoofdstad van Rajasthan, woont en werkt al vele generaties lang een grote gemeenschap van houtsnijders, makers van plantaardige verf en drukkers die met houten stempels stof bedrukken: de Chhippa-gemeenschap. Meeta runt een sociale onderneming die werk biedt aan deze gemeenschap. Net als bij de zijdekwekerij van Madhulika, vloeit de winst terug naar de gemeenschap. Onlangs is hiervan een groot waterreservoir aangelegd om water vast te houden.

Nederlands design

Het ontwerp voor de sjaal is van de hand van Antoinette Leune, beeldend kunstenaar uit Oosterbeek. Antoinette schildert met name inheemse flora. Haar vaak uitvergrote details van bloemen en planten zijn herkenbaar aan hun krachtige lijnen en opvallend kleurgebruik. Het ontwerp van deze sjaal is gebaseerd op de zaaddozen van de Springbalsemien.

Het proces: van grondstof tot sjaal

Het maken van deze sjaal is een arbeidsintensief proces geweest.

Zijde spinnen en weven

Het begint allemaal bij de vrouwen die de moerbeiplanten verzorgen, het voedsel voor de zijderupsen. Zodra de rupsen verpoppen worden de cocons in een koude kas bij het raam gelegd. De zijdevlinders die uit de cocon kruipen worden met rust gelaten. Van de lege cocons wordt door de vrouwen zijde gesponnen. Vervolgens gaat de zijde naar handwevers in West-Bengalen die er prachtige zijden stof van weven.

Stof bedrukken en verven

De zijden stof gaat vervolgens naar de Chhippa-gemeenschap. Een houtsnijder maakt twee stempels van het ontwerp. Eén stempel voor de lijnen (de outline), een andere voor het oppervlak (de filler). De blockprinter bedrukt de stof met de lijnen. Dan gaat de stof in het eerste verfbad. In de tweede ronde bedrukt de printer de zijdemet het tweede stempel (de filler). Dit keer niet met een kleur, maar met een kleipasta. Als de stof in het indigo-verfbad gaat, wordt op de plekken waar de pasta is aangebracht, de kleuring tegengehouden. Eenmaal gedroogd in de zon, wordt de hard geworden kleimassa van de stof geschraapt. Omdat het dessin zo laag voor laag ontstaat, krijgt het een mooi diepte-effect.

De kleuren waarmee gewerkt wordt zijn gemaakt van onder andere, Meekrap (rozerood) en Kerspruim (geel).